Fables et légendes de Léonard de Vinci
นิทานเลโอนาร์โด ดา วินชี
"คนเราชอบเก็บกระดาษที่รักษาคำมั่นสัญญา จึงควรเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรไว้"
หอยนางรมตัวหนึ่งตกหลุมรักพระจันทร์ มันอ้าปากหวอดูพระจันทร์เป็นชั่วโมงๆ ส่วนปูก็รักหอยนางรม แต่เพื่อจะกินมัน
ปูตัวหนึ่งสังเกตว่า หอยนางรมอ้าปากหวอดีมากเมื่อพระจันทร์เต็มดวง มันจึงโยนก้อนหินเข้าไปในเปลือกหอยที่เปิดอ้าอยู่อย่างแม่นยำ ช่างร้ายเสียจริง! หอยนางรมพยายามหุบเปลือกแต่ไร้ผล เจ้าปูจึงได้ลิ้มรสของมันสมใจอยาก...
"เมื่อเจ้าอ้าปากเล่าความลับของเจ้า รู้ไว้เถอะว่า คนฟังที่เก็บความลับไม่เป็นกำลังรออยู่"
-- จากเรื่อง "หอยนางรมกับปู"
...
เลโอนาร์โด แห่งหมู่บ้านวินชี ผู้นี้เป็นบุคคลที่ได้รับการเชิดชูว่าเป็น "ผู้รอบรู้จักรวาล" (Universal Man) เพราะเป็นอัจฉริยะหลายด้าน เป็น 'นัก' อะไรต่อมิอะไรได้พร้อมๆ กันหลายอย่าง แต่โลกจะรู้จักเขาในฐานะจิตรกร ชาวอิตาลี ผู้วาดภาพ โมนาลิซา (Mona Lisa) และ อาหารมื้อสุดท้าย (The Last Supper)
เขาเป็นอัจฉริยะแห่งยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา ผู้รอบรู้ศาสตร์หลายแขนง ทั้งด้านวิศวกรรม การแพทย์ พฤกษศาสตร์ คณิตศาสตร์ สถาปัตยกรรม รวมทั้งดนตรี แต่น้อยคนที่จะรู้ว่า ความสามารถในการเขียนหนังสือของเลโอนาร์โด ดา วินชี ก็ไม่ได้ยิ่งหย่อนไปกว่าอัจฉริยภาพด้านอื่นๆ ของเขาเลย
นิทานเลโอนาร์โด ดา วินชี เป็นนิทานสั้นๆ แบบนิทานอีสป เล่าเรื่องของสรรพสิ่งในธรรมชาติ ทั้งสัตว์ พืช และสิ่งต่างๆ รอบตัว โดยนำธรรมชาติของสิ่งเหล่านั้นมาผูกเป็นเรื่องราว และสรุปเป็นข้อคิดไว้ท้ายเรื่อง
ภาพปกหน้าของหนังสือ สื่อให้เห็นถึงเนื้อหาในเล่มอย่างชัดเจน เป็นภาพลีโอนาร์โดท่ามกลางธรรมชาติ ซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดของนิทานชุดนี้ ส่วนปกหลังเป็นภาพหน้าหนึ่งจากสมุดบันทึกของเขา ที่เขียนจากหลังมาหน้า ประกอบภาพวาดกายวิภาคมนุษย์ พร้อมทั้งภาพเลโอนาร์โดที่เขาเป็นผู้วาดเอง
...
ยกตัวอย่างนิทานเรื่อง "หมึกกับกระดาษ"
...กระดาษแผ่นหนึ่งมีตัวหนังสือดำพืด วางอยู่บนโต๊ะข้างๆ กระดาษขาวแผ่นอื่นๆ มันโกรธมากที่เห็นตนเองเปื้อนสีดำเลอะเทอะ และคิดว่าหมึกเป็นตัวการทำให้เปื้อน จึงหาเรื่องกับหมึกซึ่งแห้งแล้วว่า
"ทำไมถึงได้ทำกับข้าอย่างน่าละอายเช่นนี้ ข้าได้สูญเสียความขาวของข้าไป และไม่อาจเอามันกลับคืนมาได้อีกแล้ว ทำไมเจ้าถึงทำข้าสกปรกล่ะ"
หมึกตอบกระดาษว่า "เจ้าฟังนะ เจ้าต่อว่าข้าอย่างงั้นไม่ถูกหรอก ถ้าไม่มีข้า เจ้าก็เป็นแค่กระดาษ แต่เมื่อข้าวางอยู่บนตัวเจ้า มันกลายเป็นคำต่างๆ ซึ่งปากกาได้เขียนไว้ ตอนนี้เจ้ากลายเป็นสารที่ประกอบด้วยประโยคต่างๆ ข้านี่แหละกลับทำให้เจ้ามีประโยชน์ขึ้นมา"
จริงดังว่า ครู่หนึ่งก็มีคนเดินมายังโต๊ะ แล้วอ่านกระดาษซึ่งดำไปด้วยตัวหนังสืออีกครั้ง โดยไม่สนใจแผ่นกระดาษสีขาวทั้งหลายเลย...
เนื้อหาของนิทานเรื่องนี้แฝงปรัชญาไว้อย่างลึกซึ้ง คือ ถ้าเขียนตัวหนังสือด้วยหมึกสีขาว บนกระดาษสีขาว เราคงอ่านไม่ออก และกระดาษก็ไม่มีคุณค่า แต่ที่เราอ่านได้ เพราะเขียนโดยใช้หมึกที่เป็นสีดำ นั่นคือคนเราไม่สามารถจะเก่งได้โดยลำพัง เรายังต้องอาศัยความร่วมมือของผู้อื่นเสมอ แม้แต่คนที่ต่างจากเราสุดขั้ว
สีดำก็หาใช่ความสกปรกเสมอไป โลกนี้ยังต้องมีทั้งขาวและดำ จึงจะเกิดความสมดุล
...
นิทาน เลโอนาร์โด ดา วินชี | 1997
เขียนโดย Leonardo da Vinci
แปลโดย ดารณี เมืองมา
สำนักพิมพ์ ดอกหญ้า
